Choroba, której długo nikt nie traktował poważnie. Dlaczego diagnoza endometriozy tyle trwa?

W przebiegu endometriozy komórki błony śluzowej macicy (endometrium) przemieszczają się poza jamę macicy - najczęściej na jajniki, otrzewną czy jelita.

Z danych WHO wynika, że z endometriozą zmaga się co 10. kobieta. To nadal marginalizowana choroba, zarówno przez system ochrony zdrowia, jak i przez same pacjentki.

- Niestety diagnostyka bywa opóźniona, ponieważ wczesne objawy endometriozy w ogóle nie są kojarzone z układem rozrodczym. Pacjentki często w pierwszej kolejności zgłaszają się do gastrologa, ponieważ zmagają się ze wzdęciami, bólami brzucha oraz bolesnym oddawaniem stolca - wyjaśnia w rozmowie z portalem Be Healthy Magazine dr n. med. Agnieszka Ledniowska.

Średni czas od wystąpienia objawów do postawienia diagnozy to 7-9 lat, co potwierdzają m.in. badania opublikowane w "BMJ Open".

- Pacjentki trafiają też do urologa ze względu na dolegliwości ze strony układu moczowego. Czasami więc objawy zupełnie nie sugerują endometriozy - ujawnia lekarka.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Najczęściej występującym objawem jest silny ból miesiączkowy, który nie ustępuje po zastosowaniu standardowych leków przeciwbólowych.

- Do ginekologów pacjentki zgłaszają się z bolesnymi miesiączkami, bólem w trakcie współżycia oraz bólem miednicy. Wtedy właśnie rozpoczyna się diagnostyka, która wcale nie jest prosta. Wymaga wdrożenia wielu narzędzi diagnostycznych - wykonanie specjalistycznego USG, czasami konieczny jest rezonans magnetyczny. W niektórych przypadkach przeprowadza się laparoskopię, czyli operację - zaznacza dr Ledniowska.

Endometrioza może naśladować wiele innych chorób. Bóle brzucha, dolegliwości jelitowe, ból podczas współżycia czy przewlekłe zmęczenie nie są jednoznacznie kojarzone z problemem ginekologicznym, co opóźnia skierowanie do specjalisty.

- W Polsce powstają już specjalistyczne ośrodki, które mają wyszkolonych lekarzy zajmujących się i diagnostyką, i leczeniem endometriozy. Bywa, że leczenie wymaga specjalistycznego zespołu z innych dziedzin poza ginekologią. Endometrioza może naciekać np. na pęcherz moczowy lub jelito - tłumaczy ekspertka.

Endometrioza nie jest "zwykłym bólem miesiączkowym". To przewlekła choroba o immunologicznym i hormonalnym podłożu, która może wyniszczać organizm kobiety przez lata.

- Kobiety z endometriozą najczęściej zmagają się z silnymi bólami brzucha, problemami z zajściem w ciążę oraz bólem w trakcie współżycia, szczególnie podczas głębszej penetracji - wymienia lekarka i dodaje: - Życie z przewlekłym bólem znacząco odbija się na naszym stanie psychicznym. Czasem pacjentki przyznają, że musiały się zgłosić o pomoc do psychologa lub psychiatry.

Podstawą rozpoznania pozostaje więc dokładny wywiad medyczny i zgłaszanie uciążliwych objawów. Istnieją skuteczne metody leczenia, które mogą znacząco poprawić komfort życia pacjentek.

- Leczenie w dużej mierze zależy też od pacjentki, każdy przypadek traktowany jest indywidualnie. Inne leczenie jest wdrażane w sytuacji, gdy pojawiają się problemy z zajściem w ciążę, a inne w celu radzenia z uciążliwymi objawami - podkreśla ginekolożka.

Zwiększenie świadomości na temat endometriozy pozwala na szybsze rozpoznanie i skuteczniejsze leczenie. Jeśli comiesięczny ból uniemożliwia normalne funkcjonowanie - to nie jest coś, co trzeba "po prostu przetrwać".

- Na szczęście o endometriozie mówi się głośniej. Wiele pacjentek coraz częściej kojarzy swoje objawy z endometriozą. Świadomość rośnie, by zgłaszać się do ginekologa na rutynowe badania, a my, jako lekarze zbieramy wywiad. Warto jednak zaznaczyć, że nie każdy ból od razu oznacza endometriozę - podsumowuje dr Ledniowska.