Dieta i wsparcie suplementacyjne w endometriozie: jak łagodzić ból i poprawiać komfort podczas miesiączki

Endometrioza to choroba, której rozpoznanie bywa wyjątkowo trudne i często opóźnione nawet o kilka lat. Wynika to z faktu, że jej objawy są bardzo różnorodne i mogą zmieniać się w czasie, co znacznie utrudnia postawienie właściwej diagnozy ¹.

Niezależnie od postaci endometriozy zdecydowana większość kobiet dotkniętych tym schorzeniem doświadcza wtórnego bolesnego miesiączkowania, które bywa wyjątkowo uciążliwe i często stanowi pierwszy objaw skłaniający do wizyty u lekarza ¹. Ból może pojawić się już w okresie dojrzewania i nierzadko idzie w parze z obfitymi miesiączkami. Te z kolei trwają dłużej niż zwykle, a u części kobiet występują także nieregularne krwawienia między cyklami.

Endometrioza może objawiać się przewlekłym bólem miednicy, który nie ogranicza się wyłącznie do dni, w których mamy miesiączkę (choć wtedy staje się intensywniejszy) ². Często towarzyszy mu ból w dolnym odcinku kręgosłupa. Jeżeli ogniska choroby umiejscowią się w jelicie grubym, mogą powodować ból przy wypróżnianiu, szczególnie w czasie miesiączki, a także zmiany rytmu pracy jelit: przewlekłe zaparcia przez większość cyklu oraz biegunki i wzdęcia w czasie miesiączki.

Endometrioza może również objawiać się bólem podczas współżycia, co wpływa na sferę intymną i relacje z parterem. U części kobiet występują ponadto dolegliwości ze strony układu moczowego, zwłaszcza bolesne lub częste parcie na pęcherz, pieczenie czy dyskomfort przy oddawaniu moczu ³. Chorobie często towarzyszy przewlekłe zmęczenie oraz nasilające się w trakcie cyklu problemy gastryczne.

Złożoność objawów, ich przewlekły charakter oraz wpływ na codzienne funkcjonowanie sprawiają, że endometrioza znacząco obniża jakość życia i samopoczucie kobiet. Wymaga nie tylko trafnej diagnozy i skutecznego leczenia, ale holistycznego wsparcia obejmującego aspekty fizyczne, emocjonalne i społeczne. Bardzo ważne są ponadto dieta i styl życia.

W przebiegu endometriozy coraz istotniejszą rolę odgrywa mikrobiota jelitowa. U kobiet z endometriozą obserwuje się zmiany w składzie mikroflory, m.in. zmniejszenie ilości korzystnych bakterii (np. Lactobacillus) oraz zwiększenie udziału gatunków potencjalnie patogennych (Escherichia coli czy Gardnerella) ⁴. Może to wpływać na nasilenie procesów zapalnych, zaburzenie odpowiedzi immunologicznej i sprzyjać utrzymywaniu się objawów choroby.

Warto pamiętać, że na mikrobiotę wpływ może mieć stosowane leczenie. Terapia hormonalna, zwłaszcza analogami gonadoliberyny (GnRH), może zmieniać proporcje bakterii, zwiększając liczbę niektórych szczepów (np. Staphylococcaceae, Streptococcaceae, Enterobacteriaceae), a zmniejszając ilość pałeczek kwasu mlekowego, które naturalnie wspierają równowagę środowiska intymnego ⁴.

Związek mikrobioty jelitowej z endometriozą tłumaczy również zjawisko "endobelly", czyli charakterystyczne dla wielu kobiet uczucie wzdęcia i napięcia brzucha, które bywa bardzo bolesne i utrudnia codzienne funkcjonowanie.

Przyczyną "endobelly" jest przewlekły stan zapalny w obrębie jamy brzusznej, zaburzenia trawienia oraz nierównowaga mikrobioty, co prowadzi do nadmiernego gromadzenia się gazów i obrzęku tkanek ⁵. Zmiany endometrialne mogą dodatkowo wpływać na motorykę jelit, powodując naprzemienne zaparcia i biegunki, co potęguje dyskomfort i uczucie ciężkości.

Aby złagodzić dolegliwości związane z "endobelly" oraz wspierać równowagę mikrobiomu, warto zadbać o odpowiednią dietę bogatą w błonnik, unikać produktów nasilających wzdęcia (np. napojów gazowanych czy ciężkostrawnych potraw), stosować probiotyki oraz regularnie podejmować aktywność fizyczną, która poprawia perystaltykę jelit. Ważna jest nie tylko farmakoterapia, ale świadome wspieranie organizmu poprzez odpowiednio dobraną dietę oraz naturalne składniki, które mogą pozytywnie wpływać na zdrowie. Które z nich zasługują na szczególną uwagę?

Resweratrol, dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym, może łagodzić bóle menstruacyjne oraz poprawiać komfort podczas miesiączki ⁶. Z kolei EGCG, będący głównym składnikiem zielonej herbaty, oprócz silnego działania antyoksydacyjnego, wykazuje działanie ograniczające proces angiogenezy, czyli powstawania nowych naczyń krwionośnych. W przypadku endometriozy ma to szczególne znaczenie, ponieważ rozwijające się zmiany endometrialne do wzrostu i przetrwania potrzebują ukrwienia. Dzięki ograniczaniu angiogenezy EGCG może spowalniać ich rozwój.

N-acetylocysteina (NAC) pomaga łagodzić stany zapalne i wspiera detoksykację organizmu ⁷. Kwasy omega-3 regulują odpowiedź zapalną, a probiotyki wspierają odbudowę i utrzymanie równowagi mikrobiomu jelitowego.

W codziennej diecie warto zwrócić uwagę także na witaminy C i E, które wpływają na zmniejszenie stresu oksydacyjny u kobiet z endometriozą. Wskazuje się, że suplementacja tymi witaminami może być związana z poprawą ogólnego samopoczucia, co jest szczególnie ważne w czasie menstruacji ⁸.

Ponieważ długotrwałe procesy zapalne mogą wpływać na funkcjonowanie organizmu, eksperci PTGiP (2024) zalecają wprowadzenie odpowiednio zbilansowanej diety, modyfikującej mikrobiom jelitowy, jako element wspomagający leczenie farmakologiczne. Dieta taka może być wspierana również przez suplementy diety, które uzupełniają składniki odżywcze. W codziennym stylu życia istotne jest także łączenie diety z aktywnością fizyczną i higieną snu, co wspiera ogólny dobrostan organizmu ⁹.

EndoMesin to suplement diety, który zawiera standaryzowane ekstrakty naturalnych substancji, takich jak resweratrol, EGCG oraz NAC, kwasy omega-3 (DHA i EPA) , jak również witaminy D, E i B6. Jest dostępny w wygodnej formie kapsułek.

Dla bardziej zaawansowanego wsparcia dostępny jest także wariant EndoMesin Estrobiom, który wzbogacono o szczepy probiotyczne z rodzaju Lactobacillus oraz D-glukaran wapnia czy sulforafan.

Składniki EndoMesin i EndoMesin Estrobiom zostały dobrane w precyzyjnych, fizjologicznych dawkach. Formułę suplementów opracowano we współpracy ze specjalistami, w tym doświadczonymi dietetykami. Preparaty nie zawierają barwników ani substancji wypełniających, a wszystkie składniki są wolne od zanieczyszczeń, co potwierdzają analizy niezależnych, akredytowanych laboratoriów.

Warto pamiętać, że odpowiednio dobrane suplementy mogą być wsparciem, ale nie zastąpią profesjonalnej opieki medycznej. Połączenie nowoczesnych metod postępowania z dbałością o prawidłową dietę i suplementację daje jednak nadzieję na utrzymanie równowagi organizmu i poprawę komfortu życia każdego dnia.

Suplement diety. Zawiera składniki, które wspomagają funkcje organizmu poprzez uzupełnienie normalnej diety. Nie ma właściwości leczniczych.

Bibliografia

¹ Medycyna Praktyczna, Endometrioza [dostęp: https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/88290,endometrioza, 7.08.2025 r.].

² K. Miszczyk i in., Endometrioza jako bardzo częsta przyczyna przewlekłego bólu miednicy. Przegląd aktualnej wiedzy, Journal of Education, Healthand Sport. 2023, nr 46(1), s. 368-381.

³ T. Kluz, Symptomatologia endometriozy, Ginekologia po Dyplomie, Monografia 2022, 1 (1), s. 11-13.

⁴ R. B. Maksym, W. Baranowski, Etiopatogeneza endometriozy – geny czy środowisko? Ginekologia po Dyplomie, Monografia 2022, 1 (1), s. 5-10.

⁵ R. Voltolini Velho, F. Werner, S. Mechsner, Endo Belly: What Is It and Why Does It Happen?—A Narrative Review, Journal of Clinical Medicine 2023, 12 [https://doi.org/10.3390/jcm12227176].

⁶ P. Kobyłka, M. Murias, Możliwości i ograniczenia stosowania resweratrolu jako suplementu diety w kontekście działania estrogenowego, Farmacja Współczesna 2021, nr 14, s. 186-193.

⁷ Porpora MG, Brunelli R, Costa G, Imperiale L, Krasnowska EK, Lundeberg T, et al. A promise in the treatment of endometriosis: an observational cohort study on ovarian endometrioma reduction by N-acetylcysteine. Evid Based Complement Alternat Med [Internet]. 2013 [cited 2023 Nov 3];2013. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23737821/

⁸ Bayu P, Wibisono JJ (2024) Vitamin C and E antioxidant supplementation may significantly reduce pain symptoms in endometriosis: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. PLoS ONE 19(5): e0301867. https://doi.org/10.1371/journal. pone.0301867

⁹ Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące postępowania u kobiet z endometriozą. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2024, tom 9, nr 2, strony 89–123